اسمزمعکوس عالی‌ترین سطح از بین روش‌های فیلتراسیون آب موجود می‌باشد. ممبران RO به‌عنوان یک مانع برای تمام نمک‌های محلول و مولکول‌های غیرآلی و مولکول‌های آلی با وزن مولکولی تقریبی بیش از 100 عمل می‌کند. به‌عبارت دیگر فقط مولکول‌های آب به‌طور آزاد از میان ممبران عبور کرده و جریان خالصی را تولید می‌کنند. عملیات حذف نمک‌های حل شده به مقدار 95 تا 99% انجام می‌پذیرد.
اين فرآيند زماني رخ مي دهد كه يك محلول رقيق در مجاورت يك محلول غليظ قرار مي گيرد. مثال طبيعي آن جذب آب توسط ريشه گياه و جذب آب از خون در بدن انسان مي باشد. بعنوان مثال اگر دو محلول آب نمك كه يكي غليظ تر و ديگري رقيق تر را توسط يك غشاء نيمه تراوا از يكديگر جدا كنيد، نمك تمايل دارد كه از غشاء عبور كرده و به سمت محلول رقيق حركت كند و آب نيز تمايل دارد از قسمت رقيق به قسمت غليظ نفوذ كند. غشاء نيمه تراوا يك صافي است كه اجازه عبور آب از داخل منافذ خود را مي دهد ولي مانع عبور املاح، مواد محلول، باكتري ها و مواد بيماري زا مي گردد. اساس کار این دستگاه‌ها بر عبور مولکول‌های غیر یونی مثل آب از یک غشا، با روزنه‌های بسیار ریز بنا شده‌است. این غشاها به صورتی ساخته شده‌اند که مولکول‌های خنثی را به‌راحتی از خود عبور می‌دهند. به همین دلیل آب ورودی به سیستم، که دارای املاح مختلف است به آب تقریباٌ خالص تبدیل می‌گردد. در سیستم اسمزمعکوس، جریان ورودی یا خوراک (Feed) به دو جریان آب تصفیه‌شده (Permeate) و پساب غلیظ (Reject) تبدیل می‌شود.
فرآيند اسمز معكوس (Reverse Osmosis) برخلاف فرآيند طبيعي اسمز عمل مي كند و با ايجاد فشار زياد جهت غلبه بر فشار طبيعي اسمزي باعث عبور آب از غشا نيمه تراوا (ممبران ها) مي گردد. بنابراين نياز به فشار بالايي جهت عبور آب از غشاء نيمه تروا و نمك زدايي آن مي باشد.در شكل زير براحتي مي توان تفاوت بين فرآيند اسمز و اسمز معكوس را مشاهده كرد.
در سیستم اسمزمعکوس غشاء مهمترین و حساس‌ترین قسمت دستگاه می‌باشد، زیرا فشار عملیاتی مورد نیاز ارتباط مستقیم با ضخامت غشاء و قطر سوراخ‌های آن دارد. همچنین غشاء به علت تماس مداوم با مواد شیمیایی افزوده شده به آب، بایستی مقاوم بوده و با مواد بازدارنده و ضدرسوب و زیست کش‌ها (Biocides) واکنش ندهد.
سعی می‌شود آب قبل از ورود به دستگاه اسمزمعکوس، حتماً تصفیه مقدماتی گردد. ولی با این حال لازم است پیش از انتخاب غشاء عملیات پایلوتی صورت پذیرد. به‌علت کیفیت بسیار عالی آب خروجی از سیستم اسمزمعکوس امروزه بیشتر صنایع از این روش، به جای بکارگیری سیستم‌های تعویض‌یونی استفاده می‌کنند. زیرا مبادله کننده‌های یونی به‌علت مصرف زیاد مواد شیمیایی و رزین، دارای هزینه راهبری و نگهداری زیادی می‌باشند.
اسمزمعکوس تکنولوژی مهمی است که آب را برای مصارف متعددی از جمله نیمه رساناها، صنایع غذایی و نوشابه سازی، تکنولوژی زیستی، داروها، تولید برق، نمک‌زدایی از آب دریا و آب آشامیدنی و بازیافت پساب تصفیه می‌نماید.
اصول تصفيه آب:
با اين روش افزايش فشار در جريان آب خام ورودي جهت غلبه بر فشار اسمزي معمول و عبور آن از غشاء نيمه تراوا (ممبران) مي باشد. به اين ترتيب آب خام ورودي به دو جريان آب با املاح بسيار پائين (Permeate) و آب غليظ با املاح بسيار بالا (Concentrate) تقسيم مي گردد. مادامي كه فشار وارده به آب خام ورودي به اندازه اي باشد كه بر فشار اسمزي معمول غلبه كند، آب خالص از غشاء نيمه تراوا عبور كرده و مواد محلول در پشت غشاء باقي مانده و وارد جريان غليظ مي گردد. جريان غليظ را مي توان دفع كرد يا مجددا جهت مصرف بعنوان آب خام به سيستم برگشت داد. جريان آب رد شده از غشاء كه بعنوان آب شيرين استفاده مي شود، 95 تا 99 درصد املاح خود را با اين روش از دست مي دهد.
با توجه به حساسيت ممبران ها و قيمت نسبتا بالاي اين فيلتر ها و به جهت بالا بردن كيفيت آب خروجي و همچنين بيشتر كردن عمر ممبران ها ،آب ورودي به سيستم اسمز معكوس بايد حداقل شرايط كيفي زير را دارا باشد.
1- دماي آب ورودي به سيستم بايد بين 20 تا 30 درجه سانتي‌گراد باشد (بهترين دماي كاري 25 درجه سانتي گراد مي باشد). بالا بودن دماي آب ورودي به پكيج، بيش از 38درجه سانتي گراد باعث آسيب هاي جبران ناپذير به ممبراين مي شود كه از گارانتي خارج مي باشد .
2- آب ورودي به سيستم بايد بدون كدورت و كاملا زلال باشد.
3- آب ورودي به سيستم بايد فاقد هر گونه آلودگي ميكروبي باشد.
4- آب ورودي به سيستم بايد فاقد كلر آزاد باقي مانده باشد.
لذا با توجه به منبع تامين آب اوليه و با در نظر گرفتن موارد فوق تمهيدات متفاوتي در طراحي و ساخت دستگاه در نظر گرفته خواهد شد.
شرکت بیسوکو (BSOCO) ارائه دهنده سیستم های اسمزمعکوس قابل استفاده در صنایع مختلف با رعایت استانداردهای تولید صنعت می باشد. همچنین بهره برداری و نگهداری اصولی سیستم اسمز معکوس به همراه آموزش عملی بازبینی ممبران در صورت اختلاف فشار بالا از جمله فعالیتهای این شرکت می باشد.
عملکرد انواع فیلتراسیون
جهت مشاوره، طراحی، خرید، اجرا و بهره برداری با مشاوران شرکت تماس حاصل فرمایید.